Pijnklachten

Littekentherapie

Wij maken los wat vast zit. Wij maken sterk wat verzwakt is. We herstellen de balans in jouw lichaam. Maar daar stoppen we niet!

Inleiding

Wist je dat littekens niet alleen cosmetische, maar ook lichamelijke klachten kunnen veroorzaken? Dat verklevingen ervoor kunnen zorgen dat er pijn ontstaat en dat bewegingen beperkt worden? Dat deze klachten kunnen worden verholpen of kunnen verminderen door een fysiotherapeut die is opgeleid in littekentherapie? In deze blog vertel ik alles over het ontstaan van deze klachten en over de behandelingen die ik bij FysioGrow uitvoer op dit gebied.

Welke gevolgen kan littekenweefsel hebben?

Door de verklevingen in littekenweefsel kunnen er diverse problemen ontstaan. Denk aan:

  • vochtophopingen
  • knelling van zenuwenbanen
  • mechanische blokkade van gewrichten
  • pijn
  • gevoelloosheid
  • afname van spierkracht en coördinatie
  • afwijkingen van houding
  • een grotere kans op nieuwe schade

Hoe kunnen deze klachten ontstaan?

Fascia

Littekenweefsel heeft direct invloed op de bewegelijkheid van het bindweefsel, ook wel fascia genoemd. Fascia zorgt voor de samenhang tussen spieren, botten, zenuwenbanen en nog meer celsoorten in het lichaam. Het helpt onder andere mee om bewegingen mogelijk te maken, verzorgt vochttransport en zorgt voor de verdeling van krachten die op het lichaam komen.

In deze video is te zien hoe fascia er onder een microscoop uitziet:

Zoals je ziet, lijkt het op een soort spinnenweb. Het web loopt in verschillende ketens door je lichaam. Deze video laat zien hoe fascia invloed kan hebben op de nek en schouder:

 

fascia

Let op de vochtdruppels in de fascia: het zit vol met water. Kun je je voorstellen wat er gebeurt met het bindweefsel als je stelselmatig te weinig water drinkt? Je fascia droogt uit en kan veel minder nuttig werk voor je doen, met alle gevolgen van dien…

Na bijvoorbeeld een operatie is er een wond ontstaan die weer moet genezen. Er is door fascia, spieren en soms zenuwen heen gesneden. Het lichaam gaat aan de slag om de wond te genezen en het weefsel weer zo goed mogelijk te laten functioneren.

Hoe ontstaat littekenweefsel?

Bij het herstel van schade aan het lichaam kunnen we globaal 3 fasen onderscheiden;

  • De ontstekingsfase. In deze fase begint het lichaam een ontstekingsreactie om met de wondgenezing te beginnen. Er zijn verschijnselen zoals pijn, roodheid, warmte en zwelling zichtbaar. De omliggende huid verstijft en wordt gevoeliger voor druk.
  • De proliferatiefase. Deze fase begint ongeveer 1-3 dagen nadat de wond is ontstaan. Het lichaam produceert een aantal herstellende stoffen die nieuwe celvorming stimuleren.
  • Remodelleringsfase. In deze fase worden de nieuwe cellen meer gerangschikt op hun plaats. Het bindweefsel vormt zich naar het model en in de richting waarop het weefsel gebruikt moet worden. Het litteken wordt minder rood, zachter en minder dik. De omliggende huid wordt elastischer.

Nadat het herstelproces is afgerond, blijft er een litteken achter. Dit kan er op verschillende manieren uitzien.

Soorten littekens

  • Een onrijp litteken: een litteken dat rood/roze en licht verheven is. Het kan jeuken en pijnlijk zijn.
  • Een rijp litteken: een litteken dat ouder is, meestal bleek, vlak, dun en lichtgekleurd
  • Een hypertrofisch litteken: komt meestal voor bij jonge mensen, met name brandwonden, vaak bij rossige mensen en mensen met een donkere huid. Dit littekenweefsel is meestal rood, verdikt en kan jeuk of pijn veroorzaken. Dit litteken wordt niet groter dan de oorspronkelijke wond.
  • Een hypertrofisch litteken ontstaat meestal binnen enkele weken na de verwonding en kan spontaan genezen, hoewel dit lang kan duren.
  • Een keloïd litteken: is een abnormaal verdikt, onregelmatig gevormd litteken. Het is rood tot donker gekleurd en is groter dan de oorspronkelijke verwonding. Een keloïd litteken kan op iedere leeftijd voorkomen, maar neigt eerder te ontstaan bij jongere mensen en mensen met een donkere huidskleur. Deze littekenvorm kan ontstaan na iedere vorm van huidbeschadiging, bijv. een operatiewond, brandwond, vaccinaties, tatoeage, piercing of acne-litteken. Soms ontstaat keloïd zonder dat er een beschadiging van de huid is geweest, bijvoorbeeld door het ontsteken van een haarzakje.
  • Een atrofisch litteken: een klein litteken dat iets verzonken ligt in de huid. Het lijkt een putje in de huid. Bekende voorbeelden zijn de littekens bij acne en na waterpokken.
superficial backline

Dit is een spierketen die verbonden is door fascia. Tijdens het bewegen werken al deze spieren in relatie met elkaar. Als er een beschadiging in de fascia optreedt door littekenweefsel, kan dat dus invloed hebben op de hele keten. Zo kan het dat een litteken in de kuitspier soms invloed kan hebben op nekklachten!

Littekentherapie

Littekens kunnen onder andere ontstaan door chirurgische of oncologische ingrepen en hebben invloed op de fascia. Ze kunnen leiden tot verklevingen, verdikkingen en verhardingen. De gevolgen hiervan zijn bewegingsbeperkingen, pijn, vochtophoping, spierzwakte en krachtvermindering.

Om de verklevingen en verdikkingen die voor de problemen zorgen aan te pakken, kan er met littekentherapie veel mooi resultaat geboekt worden.

Doel van de behandeling

  • Wondgenezing bevorderen
  • Wondinfectie voorkomen
  • Een zo mooi mogelijk litteken krijgen
  • Klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat voorkomen of bestrijden
littekenweefsel man

Aanpak

We beginnen met een intake. Hierbij kijken we waar de klachten precies vandaan komen. Ook kijken we of er geen onderliggende ernstige klachten aanwezig zijn, zogenaamde rode vlaggen.

We maken een uitgebreide analyse van het probleem. We willen namelijk alle factoren die een oorzaak van de problemen kunnen zijn, in kaart brengen. Als we hierover volledige duidelijkheid hebben, krijgen we ook een beter eindresultaat. We stellen de doelen op die je wilt bereiken. Wat wil je straks weer kunnen als we klaar zijn met de behandelingen?

Vervolgens doen we een lichamelijk onderzoek. We kijken naar de beweeglijkheid van alle fascia-delen. Is het weefsel goed verschuifbaar? Zijn er verklevingen aanwezig? Dit onderzoeken we in oppervlakkige en diepere fascia-lagen. Ook kijken we hoe de bewegingen van het lichaam verlopen. Komen we bewegingen tegen die gehinderd worden door het littekenweefsel, dan testen we deze bewegingen weer nadat we het litteken hebben behandeld.

De behandeling bestaat uit diverse technieken. Ik gebruik voornamelijk mijn handen. Soms werk ik ook met een cupping glas of kinesiotape als hulpmiddelen. Door diverse technieken op en rondom het littekenweefsel toe te passen, zorgen we dat de verklevingen en verdikkingen verminderen. De verschuifbaarheid van fascia neemt toe en er ontstaat weer bewegingsruimte. Hierdoor neemt de druk- en trekspanning op het omliggende weefsel af. Dit kan er zelfs voor zorgen dat zenuwknellingen afnemen of volledig verdwijnen!

Mijn ervaring is dat littekenweefsel vaak over het hoofd wordt gezien als (mede)oorzaak van bewegingsbeperkingen of pijnklachten. Door het littekenweefsel te behandelen en los te maken, kunnen we vaak mooie resultaten behalen. Als je denkt dat littekenweefsel een rol zou kunnen spelen bij jouw klachten, neem dan eens contact met me op om het te bespreken.

littekenweefsel keizersnede

International clinical Recommendations on Scar Management. Mustoe et al. For the International Advisory Panel on Scar Management)

Yang L, Witten TM.: A biomechanical model of wound contraction and scarformation. J Theor Biol. 2013 April 4: pil: S0022-5193(13))00117-3

NAAR BOVEN